Chi tiết tin

Tại sao gốm sứ Nhật Bản lại được cả thế giới tin tưởng và yêu thích?

Ngày đăng: 24/09/2023 | 13:19
Ở Việt Nam, gốm sứ Nhật Bản đã có xuất hiện từ rất lâu nhưng đến thời gian gần đây mới có nhiều sự quan tâm và yêu thích. Để DIMO nói cho bạn biết lý do là gì nhé!

1. Gốm sứ Nhật Bản là gì?

Gốm sứ Nhật Bản tiếng Nhật là “Tojiki” (陶磁 器) hoặc “Yakimono” (や き も の), là nghề thủ công truyền thống có giá trị cao của hàng thủ công Nhật Bản. Đây là sự kết hợp giữa Truyền thống và nghệ thuật với một lịch sử lâu đời và mang đậm giá trị văn hóa và con người Nhật trong suốt thời gian dài. Nhật Bản là nơi có truyền thống gốm sứ lâu đời bậc nhất trên thế giới chỉ sau Trung Quốc, khoảng 10.500 năm trước Công nguyên.

Ở Việt Nam, gốm sứ Nhật Bản đã có xuất hiện từ rất lâu, trong các bảo tàng ở Huế và Hoàng thành Thăng Long vẫn có trưng bày sản phẩm gốm sứ Hizen, chính là đồ sứ Arita – Nhật Bản hiện nay.

2. Tại sao gốm sứ Nhật Bản lại nổi tiếng?

Trước khi thiên hoàng Minh Trị lên ngôi, không ai biết đến Nhật Bản là đất nước như thế nào. Bởi vì trước đó Nhật Bản một mực đóng cửa với nước ngoài, chỉ có duy nhất công ty Đông Ấn Hà Lan là có thể giao thương với họ ở quy mô rất hạn chế. Vì vậy, thế giới luôn có sự tò mò về đất nước này.

Từ thời Minh Trị, ông đã cho mở cửa đất nước, tích cực giao thương với nước ngoài, đặc biệt là các nước phương Tây. Việc ông quyết định đưa những sản phẩm thủ công truyền thống của Nhật Bản để với những cuộc “triển lãm thế giới” đã thực sự gây chấn động. Họ mang đến những tác phẩm nằm ngoài sức tưởng tượng của khán giả phương Tây, từ hội họa đến gốm sứ và rất nhiều ngành nghề thủ công khác nữa. Lúc đấy, lần đầu tiên phương Tây được chứng kiến những sản phẩm sứ với chất lượng cực cao, mỏng nhẹ, thấu quang, vẽ tay cực kỳ tinh xảo, mang đậm hơi thở văn hóa Nhật Bản. Gốm Satsuma lần đầu tiên xuất hiện với lớp men rạn li ti màu trắng ngà kết hợp với đường nét vẽ vàng rất sang trọng và quyền quý. Tất cả hợp lại lúc đấy khiến cho văn hóa và nghệ thuật Nhật Bản đã thực sự gây chấn động thế giới, tạo ra một nhu cầu khổng lồ với các sản phẩm thủ công Nhật Bản, nhất là gốm sứ. Từ đó, gốm sứ Nhật đã phủ song khắp các nước phương tây và nước Mỹ.

3. Người Nhật làm gốm sứ như thế nào?

Với 7 năm kinh doanh và tìm hiểu về gốm Nhật, có 1 số điều mà DIMO nhận ra về cách người Nhật làm gốm sứ:

  • Người Nhật học được từ phương Tây tầm quan trọng của việc đánh dấu trên sản phẩm của mình để kiểm soát chất lượng, xác định nguồn gốc và đáp ứng yêu cầu của nước ngoài.
  • Lò gốm sứ của Nhật có thể làm sản phẩm phân khúc giá rẻ, chất lượng không cao nhưng luôn tuân thủ các chỉ tiêu an toàn với sức khỏe con người.
  • Chính phủ Nhật Bản quản lý tài nguyên thiên nhiên rất chặt chẽ, không phải cứ muốn làm gốm là ra mỏ đất đào đất sét về làm rồi mang ra bán là được.
  • Mỗi 1 nghệ nhân, 1 lò gốm sứ đều trực thuộc 1 hiệp hội, hợp tác xã hay 1 tổ chức nào đó được nhà nước quản lý và hoạt động như mô hình một công ty. Tức là mọi nguyên vật liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra đều chịu sự kiểm soát chất lượng nhất định.
  • Xin giấy phép mở lò nung sản xuất gốm sứ ở Nhật là cực kỳ khó khăn với rất nhiều điều kiện ngặt nghèo.

4. Ba yếu tố khiến gốm sứ Nhật được tin tưởng và yêu thích.

  • Vẻ đẹp và sự đa dạng.

Gốm sứ Nhật Bản luôn khoác trên mình đường nét văn hóa quốc gia, cho dù theo phong cách phương Tây như Noritake hay Narumi… nhưng khi nhìn vào người ta vẫn có thể nhìn ra những chi tiết mang phong cách Nhật Bản, đó chính là cách làm gốm sứ hội nhập với thế giới nhưng vẫn giữ bản sắc văn hóa Nhật Bản. Gốm sứ Nhật Bản khi đặt cạnh gốm sứ Trung Quốc và các nước lân cận khác sẽ thấy rõ sự khác biệt. Gốm sứ Trung Quốc hướng đến sự tinh mỹ, mỗi mẫu thiết kế hiện tại đều trải qua thời gian dài trau chuốt để cho ra 1 mẫu đẹp nhất, chuẩn chỉ nhất. Còn gốm sứ nhật thì hướng đến sự phóng khoáng, tái hiện lại cuộc sống đời thường của con người và thiên nhiên Nhật Bản. Họ đề cao thẩm mỹ cá nhân và sự sáng tạo của từng người nghệ nhân.

  • Sự an toàn.

Trên thị trường Việt Nam hiện tại phổ biển 3 loại gốm sứ chính là của Trung Quốc, Việt Nam và Nhật Bản.

Gốm sứ Trung rất đẹp và chất lượng cũng rất cao cả về thẩm mỹ và độ bền, điều này là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, vấn đề của gốm sứ Trung đó là việc kiểm soát chất lượng sản phẩm. Những sản phẩm gốm sứ Giang Tây… được bày bán nhan nhản khắp đường phố Việt Nam hầu như có chất lượng rất thấp, hỗn tạp với giá cả có thể nói là rẻ mạt. Cùng với tiếng tăm không mấy tích cực về hàng hóa của đất nước hàng xóm, nên chúng ta hoàn toàn nên đặt nghi ngờ về chất lượng của đồ gốm sứ xuất xứ từ nơi đây.

Gốm sứ Việt Nam, chủ yếu do các làng nghề sản xuất như: Bát Tràng, Phù Lãng, Chu Đậu, Lái Thiêu… Những lò nung ở đây từ xưa đến nay hầu như hoạt động theo mô hình truyền thống, không có hệ thống và quy trình được kiểm định rõ ràng. Nguyên vật liệu thì đa số là tự khai thác và mua từ nước ngoài không qua kiểm định. Những năm gần đây nhiều thứ đã được cải thiện nhưng vẫn chưa đầy đủ. Rất dễ để đọc được tin tức về việc khai thác khoáng sản trái phép ở nước ta. Việc tìm hiểu, tra cứu về nguyên vật liệu làm gốm sứ và quy trình sản xuất, quy trình kiểm định chất lượng sản phẩm ở Việt Nam là rất khó khăn.

Gốm sứ Nhật Bản đẹp về mặt hình thức mà chất lượng lại được đảm bảo bằng các quy trình sản xuất, quy trình kiểm tra chất lượng nguyên vật liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra rất chặt chẽ. Mỗi mỏ nguyên liệu trên đất nước Nhật đều được nhà nước quản lý bằng các thí nghiệm định kỳ, tương tự với các nguyên vật liệu nhập khẩu. Các sản phẩm thì có 1 thí nghiệm định kỳ bắt buộc phải trải qua đối với từng lò nung đó là thí nghiệm xác định tồn dư kim loại nặng.

  • Uy tín của người Nhật.

Ở Việt Nam luôn có 1 làn song bài trừ đồ dùng do Trung Quốc sản xuất và ưa chuộng sản phẩm đến từ đất nước mặt trời mọc hơn. Bởi vì, cả thế giới đều biết rằng, người Nhật làm điều gì cũng rất có tâm, coi trọng kỷ luật và nguyên tắc làm việc. Vậy nên, những sản phẩm của người Nhật luôn có chất lượng tốt, rất bền được đánh giá rất cao. Hình ảnh đất nước Nhật Bản đã được xây dựng bởi từng con người, từng thương hiệu, từng sản phẩm  trong thời gian rất dài.

Những dòng gốm Nhật được người Việt yêu thích nhất

Kiến thức về gốm sứ Nhật Bản - những điều cần biết

 

 
0